Πότε αποσύρεται ένα αεροσκάφος

6+ λόγοι που προμηνύουν το τέλος ζωής του

Μπορεί το 2024 να κατασκευάστηκαν και να παραδόθηκαν σε αεροπορικές εταιρείες πάνω από 1.000 νέα εμπορικά αεροσκάφη. Ωστόσο, μόνο τα μισά από αυτά συνέβαλαν στην επέκταση στόλων. Και αυτό καθώς, με έναν μέσο όρο 650 αεροσκαφών να αποσύρονται κάθε χρόνο την τελευταία δεκαετία, τα υπόλοιπα νέα αεροσκάφη αντικαθιστούν παλαιότερα που οι αεροπορικές επιλέγουν να αποσύρουν.

Η μέση ηλικία απόσυρσης για επιβατικά αεροσκάφη είναι συνήθως 25-30 χρόνια, ενώ για τα φορτηγά αεροσκάφη, δηλαδή αυτά που μεταφέρουν μόνο εμπορεύματα, γύρω στα 30-40 χρόνια. Ωστόσο, αυτό μπορεί να διαφέρει σημαντικά ανάμεσα στις αεροπορικές εταιρείες, στη βάση μιας σειράς παραμέτρων που εντάσσονται στον ευρύτερο προγραμματισμό διαχείρισης του στόλου.

Αποσύρονται όταν...

Ποιος όμως αποφασίζει την απόσυρση ενός αεροσκάφους, πότε και υπό ποίες συνθήκες;

• Η οικονομία είναι ο βασικός παράγοντας

Οι περισσότεροι υποθέτουν πως η απόσυρση αεροσκαφών βασίζεται στην ηλικία ή, πιο συγκεκριμένα, στον αριθμό των κύκλων των αεροσκαφών, όπου κύκλος ορίζεται μία απογείωση και προσγείωση, ή γενικότερα στις ώρες πτήσης. Παρότι αυτό αποτελεί σίγουρα ένα σημαντικό παράγοντα, η τελική απόφαση για απόσυρση λαμβάνεται όταν το κόστος λειτουργίας ενός αεροσκάφους υπερβαίνει τα έσοδα που μπορεί να αποφέρει, όταν δηλαδή καθίσταται μη κερδοφόρο. Η σχέση κόστους/εσόδων διαφέρει από αεροπορική σε αεροπορική, ενώ υπάρχουν και άλλοι σημαντικοί παράγοντες που εξετάζονται.

• Η αξία του αεροσκάφους

Η οικονομική αξία του αεροσκάφους και το ποσό που θα πρέπει να διαγραφεί από τα βιβλία, διαδραματίζει εξίσου σημαντικό ρόλο. Ένα αεροσκάφος που έχει εξοφληθεί ή βρίσκεται προς το τέλος της μίσθωσης του είναι πιο εύκολο να αποσυρθεί απ’ ό,τι ένα για το οποίο εκκρεμούν ακόμα πληρωμές. Επίσης σημαντικός παράγοντας για την απόφαση απόσυρσης είναι και η μεταπωλητική αξία του αεροσκάφους. Εφόσον το κόστος συντήρησης παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, μπορεί να είναι οικονομικά συμφέρον για την αεροπορική εταιρεία να το κρατήσει στο στόλο της, εφόσον δεν έχει να πληρώνει ενοίκιο.

• Κόστος συντήρησης

Το κόστος συντήρησης αποτελεί ακόμα ένα σημαντικό παράγοντα στην απόφαση για απόσυρση ενός αεροσκάφους από τον στόλο. Όπως και με ένα αυτοκίνητο, όσο μεγαλύτερη η ηλικία του αεροσκάφους, τόσο μεγαλύτερο το κόστος συντήρησης, φτάνοντας στο σημείο που η λειτουργία του δεν είναι πλέον συμφέρουσα. Ιδιαίτερα καθοριστικός είναι ο διαγνωστικός έλεγχος τύπου D, που πραγματοποιείται κάθε 6-10 χρόνια και περιλαμβάνει αποσυναρμολόγηση ολόκληρου του αεροσκάφους και πλήρη επιθεώρηση. Κοστίζει εκατομμύρια και κρατά το αεροσκάφος εκτός λειτουργίας έως και 6 εβδομάδες, γεγονός που συχνά οδηγεί στην απόφαση για απόσυρση αντί για επισκευή. Κάποιες μεγάλες εταιρείες, με αρκετούς πόρους, όπως η αμερικανική αεροπορική εταιρεία Delta, μπορεί να διατηρεί τα Β717 στο στόλο της με χαμηλό σχετικά κόστος συντήρησης, χάρη στο εξαιρετικό της τεχνικό τμήμα (TechOps), το οποίο διατηρεί και παλαιότερα αεροσκάφη όπως τα 757, 767 και A320 πρώην Northwest σε άριστη κατάσταση. Παρόλα αυτά δεν διαθέτουν όλες οι αεροπορικές τέτοιου επιπέδου εργατικό δυναμικό στον τομέα της συντήρησης.

• Άλλα έξοδα λειτουργίας

Πέρα από τη συντήρηση, σημαντικό ρόλο παίζει και η απόδοση καυσίμου. Η μετάβαση σε πιο αποδοτικά αεροσκάφη, όπως τα A350 και Β777, οδήγησε στην απόσυρση παλαιότερων όπως τα A340 και Β747. Σε περιόδους υψηλών τιμών πετρελαίου, το πλεονέκτημα χρήσης πιο αποδοτικών αεροσκαφών είναι ακόμα μεγαλύτερο και ιδιαίτερα σημαντικό για αερογραμμές που λειτουργούν σε πολύ ανταγωνιστικές αγορές. Άλλος παράγοντας είναι η ανακαίνιση του εσωτερικού ενός μεγάλης ηλικίας αεροσκάφους. Αν το κόστος αναβάθμισης είναι πολύ υψηλό, οι αεροπορικές προτιμούν την απόσυρση. Παρ’ όλα αυτά, πολλές εταιρείες καθυστερούν τις αποσύρσεις λόγω έλλειψης αεροσκαφών στην αγορά και επιλέγουν να ανακαινίσουν τα εσωτερικά μέρη των αεροσκαφών, ώστε να παρατείνουν τη χρήση τους και να εξυπηρετούν την αυξημένη ζήτηση αεροπορικών εισιτηρίων.

• Άλλοι παράγοντες

Πέρα από τα οικονομικά, εξετάζονται ακόμη τα παρακάτω:

• Διαθεσιμότητα νέων αεροσκαφών: Οι καθυστερήσεις παραδόσεων από Airbus και Boeing καθιστούν δύσκολη την αντικατάσταση.Ιδανικά η American Airlines θα είχε αντικαταστήσει τα Α319 με Α220, αλλά η εταιρεία θα έπρεπε να περιμένει μεγάλο χρονικό διάστημα για την παράδοση τους.
  

• Ανάγκες δικτύου: Εάν χρειάζεται η διατήρηση συγκεκριμένων δρομολογίων, παλαιά αεροσκάφη μένουν περισσότερο σε λειτουργία. Π.χ., η Lufthansa συνεχίζει να χρησιμοποιεί τα μη αποδοτικά A340 για να εξυπηρετήσει Αμερική και Ασία.
  

• Ομοιογένεια στόλου: Οι αεροπορικές τείνουν να επιλέγουν κοινό τύπο αεροσκάφους ή κατασκευαστή, καθώς οι εκπαιδεύσεις του προσωπικού και των μηχανικών, επικεντρώνονται σε ένα αεροσκάφος, χωρίς να χρειάζονται επιπλέον ώρες εξειδίκευσης. Επίσης τα έξοδα συντήρησης και άλλα κόστη είναι μειωμένα όταν υπάρχει ομοιογένεια στο στόλο της αεροπορικής εταιρείας.
  

• Αλλαγή στόλου με μεγαλύτερα αεροσκάφη: Αν μια εταιρεία επιλέξει μεγαλύτερα αεροσκάφη με περισσότερη χωρητικότητα, αποσύρει πιο γρήγορα τα μικρότερα. Π.χ. η easyJet αποσύρει τα A319 καθώς περνά σε A320neo και A321neo.

Μακροοικονομικές επιπτώσεις

Όλοι αυτοί οι σχεδιασμοί ανατρέπονται από μακροοικονομικά γεγονότα. Οι πτωχεύσεις των United Airlines και US Airways μετά την 11η Σεπτεμβρίου οδήγησαν σε πρόωρη απόσυρση πολλών Β737, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν παλιά αεροσκάφη.

Ωστόσο, το πιο καθοριστικό γεγονός ήταν η πανδημία COVID-19, που επιτάχυνε τις αποσύρσεις σχεδόν σε κάθε μεγάλη εταιρεία. Σε πολλές περιπτώσεις, αποσύρθηκαν ολόκληροι τύποι αεροσκαφών.

Τι συμβαίνει μετά την απόσυρση

Κάθε αεροσκάφος μπορεί να έχει διαφορετική τύχη μετά την απόσυρσή του, με τρία βασικά πιθανά σενάρια:

• Νέα εταιρεία: Αν είναι ακόμα σχετικά νέο, μπορεί να πωληθεί ή να εκμισθωθεί σε άλλη εταιρεία. Π.χ. πολλά πρώην A330 της Singapore Airlines πετούν πλέον για την Air Canada, τη Brussels Airlines κ.ά.

• Μετατροπή σε φορτηγό αεροσκάφος: Πολλά επιβατικά αεροσκάφη μετατρέπονται σε φορτηγά. Για παράδειγμα, η Amazon Prime Air παρέλαβε τρία πρώην A330 της Etihad μετά τη μετασκευή τους.

• Διάλυση και ανακύκλωση: Τα πολύ παλιά ή μη αποδοτικά αεροσκάφη στέλνονται σε «νεκροταφεία αεροσκαφών» όπως στην Αριζόνα ή την Καλιφόρνια, όπου αποσυναρμολογούνται και έως και το 90% των υλικών τους ανακυκλώνεται.

Πηγή: simpleflying.com